7 tips tegen piekeren
Piekeren: we doen het allemaal wel eens. Bij piekeren wentel je je in negatieve gedachten en gevoelens en is het moeilijk om daar uit te komen. De een heeft er meer last van dan de ander. Sommige mensen liggen er wakker van en piekeren daar dan weer over. Hoe kun je stoppen met piekeren?
Piekeren: wat is dat?
Bart Verkuil, universitair hoofddocent Klinische Psychologie aan de Universiteit Leiden: “piekeren is eigenlijk de natuurlijke reactie van mensen op onzekerheid en nieuwe situaties. Je brein wordt aangespoord om scenario’s te bedenken die zouden kunnen ontstaan, maar bij piekeren zijn deze scenario’s wat negatiever. Vanuit de evolutie hebben we geleerd om op onze hoede te zijn voor situaties die moeilijk te voorspellen zijn. Evolutionair hebben we hier veel baat bij gehad: de stressreactie en het vermogen om na te denken over de toekomst zijn nuttig geweest om te overleven. Tegelijkertijd zie dat wat in het verleden heel goed voor ons was, ons nu problemen geeft: door stress en piekeren ontstaan veel meer mentale problemen en burn-outs” .
Wanneer helpt piekeren wel?
Bert Verkuil: “er zitten ook positieve kanten aan piekeren. Als je ergens over piekert, laat het zien dat je ergens veel om geeft. Bovendien kan je zorgen maken je ook aanzetten tot het veranderen van je gedrag. Het is goed om daarbij na te gaan of de dingen waar je over piekert ook echt dingen zijn waar je iets aan kan doen.”
Wanneer helpt piekeren niet?
Bij piekeren kan je vast komen te zitten in een negatief denkpatroon. Je gedachten blijven dan als het ware hangen. Je zit met vragen en met zorgen maar komt niet bij de antwoorden. Piekeren kan dan leiden tot problemen zoals stress, angst en somberheid. Als je stress ervaart in je leven kan dat tot een vicieuze cirkel leiden: je hoopt de stress door het piekeren te verminderen maar het piekeren maakt de stress alleen maar erger. Hoe doorbreek je dit patroon?
7 tips om het piekeren te stoppen
Schrijf je gedachten op: vaak besef je dan dat piekeren niet leidt tot diepe inzichten maar tot overdrijving van werkelijke problemen. Schrijf ook op waar je wel iets aan kan veranderen in je gedrag of situatie en geef jezelf een termijn om dat ook te doen.
Laat het verlangen naar controle los. Als je dit lastig vindt ga dan over op de volgende tips.
Kom in beweging: wandelen of fietsen zorgt ervoor dat je uit je hoofd komt.
Train je gedachten in omdenken. Zet positieve gedachten tegenover negatieve gedachten en doemscenario’s: wat is het ergste dat er kan gebeuren? Wat is het beste dat er kan gebeuren? Wat kan ik nu doen?
Geeft jezelf dagelijks een piekerkwartier. Na dat kwartier stop je met piekeren en nadenken over het onderwerp en ga je bewust is anders/actiefs doen.
Accepteer je gedachten: accepteer het feit dat je piekert en voorkom dat je gaat piekeren over het piekeren.
Praat over je zorgen. Durf ook te kijken en te praten over onderliggende angsten en nare emoties: door te piekeren onderdrukken mensen tijdelijk gevoelens van angst en spanning. Ze ervaren (de perceptie van) controle en dimmen daardoor de nare emoties. Dit belonende effect maakt het loslaten van piekeren moeilijk. Door te praten over de onderliggende angsten en emoties doorbreek je dit.